سرنوشت اولین سازنده سماوار یا سماور در ایران

 قل قل آب جوشِ سماور یا سماوار به معنای دعوت از قوری و بانوی خانه برای دم کردنِ چای  است سال هاست مردم ایران چای را به عنوان یک نوشیدنی دوست داشتنی در عزا و عروسی و خانه و صحرا به رسمیت شناخته اند و با سماور انس ویژه ای بر قرار کرده اند اما کمتر کسی را می شناسیم که از شناسنامه و سابقه و هویت سماوار یا همان سماور و از سرنوشت اولین سازنده اش در ایران خبر داشته باشد.

حال می نشینیم پای درس تاریخ تا ببینیم چه بلایی سر سماور و سماور ساز آمده؛

فریدون آدمیت در کتاب امیر کبیر و ایران ؛ داستان جالبی را از قول محمد علی فروغی نقل میکند ؛ که شنیدنش خالی از لطف نمیباشد . با هم بخوانیم :

آدمیت در کتاب خود میگوید که تلفظ صحیح ؛ سماوار ؛ میباشد .

عوام به آن حمام برنجی میگفتند .

ایرانیان در ابتدای سلطنت ناصرالدین شاه با سماور آشنا شدند .

بدین ترتیب که در بار فرانسه هدایایی برای شاه و صدراعظمش فرستاد .

سماور امیر کبیر کوچکتر و از جنس نقره و منبت کاری شده بود .

غیر از این دو سماور ؛ ملک التجار روسیه نیز ، دو سماور  با یکدست ظروف چای خوری برای امیر به ارمغان آورد .

امیر ؛ یکی از زبردست ترین صنعتگران ایرانی را که اصفهانی بود احضار کرد و از او خواست تا نظیر آنرا بسازد .

استاد صنعتگر اصفهانی ،  بخوبی از پس کار بر آمد و امیر او را شادمانه نواخت و سپس سرمایه ای در اختیارش قرار داد تا به تولید سماور بپردازد  و انحصار ساخت سماور را تا چندین سال به او واگذار کرد .

اما از بد روزگار ؛ امیر از صدارت برکنار شد .

پس از برکناری امیر ؛ کار آن صنعتگر به تباهی رسید .

زیرا ماموران بسراغ سماور ساز رفتند و سرمایه ای را که امیر در اختیارش گذاشته بود ، را مطالبه کردند .

او نیز چون سرمایه را صرف تهیه لوازم کار نموده بود ؛ حتی با فروش کل زندگیش نتوانست تمام سرمایه را برگرداند . و مقداری از آن باقی میماند .

ماموران دولتی ،  استاد هنرمند را به بازار برده و میگردانند و آنقدر بر سر و رویش کوبیدند که کم کم رهگذران بر او رحم کردند و هر کس سکه ای پرداخت تا سرانجام، بدهی او پرداخت شد .

اما اصابت ضربات چوب بر سر او باعث نابینایی او گردید و بقیه عمر را به گدایی نشست