سخنِ بیهوده و بی فایده(2)

گفت: چه گویم که تو را خوش آید؟
استاد فرمود:سخن به صواب گو و تلخ مگو
البته تنها گفتنِ سخنِ شیرین به صواب نیست که سکوتِ بجا نیز شیرین است
گاه بیهوده گویی ات شاید قند باشد که کام را شیرین کند اما این شیرینیِ بی فایده، خود تلخ و زهر است
بیهوده گویی چیست؟
بیهوده گویی به کلامی گفته می شود که فایده و سود مشروع دنیایی یا آخرتی، مادی یا معنوی و عقلایی یا شرعی نداشته باشد.
سخن گفتن از آنچه برای گوینده بهره ای ندارد، بیهوده گویی است که از آن به شهوت کلام نیز تعبیر شده است؛ البته بی فایده بودن سخن برای گوینده، به معنای بی ارزش بودن آن برای همگان نیست که ممکن است در این بین برخی را به نفع برساند ولی نمی تواند خود و جمع را بهره مند کند
سخن بیهوده را چه، به چراغ راه بودن و نشان دادن راه و چاه که خود ظلمت است!
بیهوده گویی ممکن است نه ضرر برای خود و دیگری داشته باشد و نه فایده مانند تعریف کردن خاطرات سفر که اگر سکوت کنی کسی زیان نمی بیند و اگر از میوه ها و آب و هوا و جنگل و دریا و احوال مردمان و بگویی هیچ فایده ای به حال خود و دیگران ندارد ولی اگر در بین تعاریفِ سفر و نقل خاطرات، خودستایی و تفاخر پیش آمد و غیبت کسی به میان آمد نه تنها سودی برایت ندارد که دل افسرده و تاریک خواهی شد
خاستگاه بیهوده گویی عقلِ زایل و اندیشه باطل است پس هر گاه یاوه گفتی بدان که کانون اینجاست!...
ادامه دارد